کد مطلب:88615 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:300

فلسفه ی صبر











در مباحث قبل به این بحث اشاره ای شد، و در ذیل این فراز نیز به چهار نكته اشاره می كنیم:

1- تمام كارهای مثبت با موانعی روبرو است، كار مثبت و مهم بدون مخالف نمی شود، آزادی، استقلال، ایمان، تقوی، تحصیل دانش، كسب، بدون مشكل نمی شود، اگر اهل صبر نیستی وارد میدان نباید بشوی، اگر با یكی دو مانع می خواهی كنار روی اصلا از اول پا در این مسیر نگذار.

یكی از بزرگان كه استاد استاد ما بود، و از مراجع محسوب می شد یك نفر در مشكل مالی سختی گرفتار شده بود، و نامه تندی توام با ناسزا به آقا نوشت و آخر نامه مشكل مالی خود را ذكر كرده بود، آقا نامه را خوانده بودند، و برای این كه آن طرف خجالت نكشد، نامه را پشت كتابهای كتابخانه خود انداخته بودند، و پیغام برای آن شخص داده بودند كه بیا مثل اینكه نامه برای من داده بودی، و من آن نامه را انداخته ام (مرادشان پشت كتابها بوده) چه مشكل دارید، او آمده بود، و مشكل را مطرح كرده و گره كارش اصلاح شده بود، و آن عالم بزرگوار فرموده بود، او فكر كرد نامه اش را نخوانده ام ولی این كار را كردم تا هم به او كمك شده باشد و هم ناراحت نباشد.

پس ضامن اجرای تمام كارهای خیر صبر است، با صبر می توان به اهداف

[صفحه 198]

عالی رسید.


باغبان گر پنج روزی صحبت گل بایدش
در كنار خار هجران صبر بلبل بایدش


بلبل چون عاشق گل است گاه بدنش هم از خارها خون آلود شود ولی نمی هراسد، تو هم باید در كنار گلهای روزگار از خارها نهراسی گر چه خون آلوده شوی.

2- انسان تحت فشار انگیزه های درونی و بیرونی است، همیشه انگیزه ها و نیازهائی او را به طرف گناه می كشاند، هواها و نیازها و خواهشهای نشات گرفته از شهوت از درون و محیطهای فاسد و شیطان و دوستان ناباب و غیره از برون مزاحم و رهزن مسیر تكامل و صلاح اویند، اگر نخواهد استقامت داشته باشد از كوره در می رود. پس صبر عامل باز دارنده از گناه است.

3- اصولا دنیای ما آمیخته با حوادث تلخ و شیرین، كامیابی و ناكامی، شكست و پیروزی، نیش و نوش است. هر روز دوستان از دنیا می روند و اگر از دنیا مایوس شویم و در حادثه اول و دوم خود را ببازیم، مرده ای بیش نیستیم، انسان به امید زنده است، آدم مایوس در حساب مرده ها است. باید در برابر همه ی حوادث صبر كرد، تا به جائی رسید، اینكه در عرف می گویند انشاء الله غم اول و آخرتان باشد، این دعا نیست، این نفرین است، یعنی امیدوارم انشاء الله اول از همه بمیری، زیرا مگر می شود در این دنیا مردن و از دست رفتن نباشد، اگر می خواهی این غمی كه الان بر تو وارد شده غم اول و آخر تو باشد، باید اول از همه بروی تا غمی نبینی! پس صبر عامل امیدواری است.

4- علم و دانش آموزی ثمره صبر است، از آیات قرآن نیز چنین استفاده می شود در آیه 32 شوری بعد از اینكه خداوند از نشانه های خود خبر می دهد می فرماید: «ان فی ذلك لایات لكل صبار شكور» (همانا در آنها نشانه هائی است برای هر صبر كننده و شكر گزاری).

[صفحه 199]

اسرار آفرینش، آیات خداوند است و علم به آنها نیاز به صبر دارد، آن هم صبر بسیار، زیرا («صبار» صیغه ی مبالغه است) كشف آثار هستی و عبرت گرفتن از آنها نیاز به صبر دارد. یكی از دانشمندان خارجی 20 سال زحمت می كشد، تا كتاب مورچگان بنویسد كه یك عالم توحید است.

درباره ی نیوتن گفته اند وقتی سیب از درخت به زمین افتاد، تا وقتی كه علم به نیروی جاذبه زمین پیدا كرد، مدت 5 سال طول كشید، یعنی درباره ی همین حادثه ساده 5 سال با صبر و حوصله مطالعه كرد!

برای یاد گرفتن صبر و استقامت، شرح حال علماء باید مطالعه شود، چه علمای مذهبی و چه غیر مذهبی، هر كس به جائی رسید چه در مسیر توحید و چه در غیر این مسیر، بدون صبر نرسید، امیدوارم خداوند ما را در علم آموزی در مسیر خود صبار و شكور قرار دهد.[1].

الهی در ذیل این فراز (و صبرا فی شده) چنین گوید:


هم آنان را ز تسلیم و توكل
به هر سختی بود صبر و تحمل


چه سختی ها كه گیتی در پی انگیخت
چو نیروی صبوری دید، بگریخت


بیابان جهان پر خار و خاشاك
صبوری بر مثال رخش چالاك


چو رخش صبر باشد نرم رفتار
گذارد پا به نرمی بر سر خار


جهان صحرا و سختیها سبك باد
صبوری همچو كوه سخت بنیاد


شكیبائی گزین چون پارسا مرد
صبوری كن چو پیش آید غم و درد


شكیبائی ظفر بخشد سرانجام
نیابد بی صبوری هیچ كس كام


چو سختی روی آرد مرد هوشیار
به پای صبر بشتابد پی كار


به جانش صبر او آرام بخشد
فلاحش دست گیرد كام بخشد


نگردد تنگدل در هیچ سختی
بر آرد شاخ صبرش نیك بختی

[صفحه 201]


صفحه 198، 199، 201.








    1. درباره ی صبر می توانید به كتاب لئالی الاخبار، جلد 1، صفحه 253 به بعد مراجعه كنید.